Çocuklar ve ergenler, yetişkinler ile benzer hastalıklara maruz kalırlar, bu nedenle de aynı tedavi yöntemleri ile tedavi edilirler. Fakat, büyümekte olan organizmadaki gelişimsel farklılıklar, ilaçların etkililiklerini, yan etkileri, dozları ve doz aralıkları arasında yaşa bağlı olarak farklar meydana getirir. Bu gelişimsel farklar nedeni ile çocuklar ile büyükler arasında, ilaç kullanımı açısından büyük farklar meydana gelir.
Çocuklarda ilaç araştırmaları yapılamaz. Bu nedenle, çocuklarda ilaç uygulamaları tüm dünyada büyük problemdir. Etik olarak büyük problem yaratan bu durum: Pek çok ilaç çocuk ve adelosan için geliştirilmemesinden ve çok az ilacın çocuklar için bilimsel olarak çalışılmasından kaynaklanır.
Çocuklarda ilaç kullanımı yetişkinlerden farklıdır. Çocuk dozu, yetişkin dozunun küçük bir parçası gibi düşünülmemelidir. Çünkü vücudun ilaca, ilacın vücuda karşı olan reaksiyonları, ilaç dozları ve doz aralıkları çocuklarda farklılık gösterir.
Gelişimsel fizyolojik değişiklikler, yaşa bağlı olarak, ilaçların emilim, metabolizma, dağılım ve atılılımlarında değişiklikler meydana getirirler. Bu farklılıklar özellikle yeni doğan ve bebeklik döneminde görülür, çocukluk döneminde erişkinlerle olan farklar azalır. Örneğin; çocuklarda mide boşalma süresi daha uzundur, asit salgısı yetersizdir, barsak motilitesi düzensizdir, vücut sıvısı ve kan hacmi oransal olarak erişkinden fazladır. İlaçları metabolize eden enzimlerin yeterince hızlı çalışmaması kolayca sistemik toksisiteye neden olabilir. Yeni doğan ve bebeklerde böreklerin fonksiyonu erişkinlerden düşük olması nedeni ile ilaçlar yeterince atılamaz toksisiteye neden olabilir. Deneysel olarak ilaçların vücutta etki ettiği bazı reseptörlerin fonksiyonlarının yeterince gelişmediği gösterilmiştir.
Çocukta ilaç kullanırken bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için neler yapılmalı?
• İlaç dozları yaş ve vücut ağırlığına göre özel formüllerle hesaplanmalı.
• Doz aralıkları uzatılmalı.
• Dozlar bireyselleştirilmeli.
• Tedavi aralıkları dar olan ilaçlar için “ilaç kan düzeyi izlemi” yapılmalı.